مفاصل زانوی پروتزی انواع متنوعی دارند، از مفاصل تک محوره مکانیکی تا مفاصل هوشمند. انتخاب مناسب این مفاصل یکی از سوالات مهم برای افراد قطع عضو است. برای انتخاب یک مفصل زانوی خوب، باید به ویژگیهای آن توجه کرد.
مفاصل زانوی تک محوره (لولایی) پروتزی
این مفاصل زانوی پروتزی، نسبت به مفاصل دیگر سادهتر هستند. آنها تشابهی با عملکرد لولا دارند و امکان کنترل دقیق سرعت راهرفتن ندارند. این نوع مفاصل از زمانهای گذشته تاکنون کمتر استفاده میشوند و اغلب در افراد جوان با توانایی کنترل ارادی پروتز یا در موارد محدودیت مالی استفاده میشوند. برای افراد مسن یا دارای مشکلات تعادل و ضعف عضلات، مناسب نیستند.
مفاصل زانوی قفلدار
این مفاصل میتوانند دارای ترمز وزنی یا قفل مکانیکی باشند. ترمز وزنی وقتی فشار وزن به پروتز اعمال میشود، قفل فعال میشود و از خم شدن ناخندهنده پروتز جلوگیری میکند. مفاصل قفل مکانیکی در تمام مراحل راهرفتن قفل شده و تا زمانی که فرد نمیخواهد نشیند، قفل میماند. مفاصل زانوی هوشمند معمولاً دارای سنسورها هستند که اطلاعات مربوط به فازهای مختلف راهرفتن را تشخیص میدهند و به تنظیم سرعت و مقاومت مفصل کمک میکنند.
مفاصل پنوماتیکی و هیدرولیکی
مفاصل پنوماتیکی و هیدرولیکی از جریان سیال (هوا یا روغن) برای کنترل مفصل استفاده میکنند. مفاصل پنوماتیکی از هوا برای کنترل سرعت مفصل استفاده میکنند. مزایای آنها شامل قیمت مناسبتر نسبت به مفاصل هیدرولیکی و وزن سبکتر هستند. معایب آنها شامل عمر مفصل بیشتر و عدم مناسبی برای فعالیتهای با شدت بالا است.
مفاصل هیدرولیکی از روغن برای کنترل مفصل استفاده میکنند و معمولاً برای فعالیتهای سنگین مناسبتر هستند. مزایا شامل قابلیت کنترل سرعت مفصل و توانایی انجام کارهای سنگین میباشد.
مفاصل هوشمند زانوی پروتزی
به مفاصلی گفته می شوند که فاز سویینگ و مفاصل قادر به کنترل هم فاز سویینگ و هم فاز استنس. مفاصل هوشمند اطلاعات را از سنسورهای موجود در ساختمان مفصل جمعآوری کرده و مفصل را هوشمندانه کنترل میکنند. این نوع مفاصل اجازه میدهند که فرد با سرعتهای مختلف راهرفتن و فعالیتهای متنوع را انجام دهد. اما معایب آنها شامل وزن بالا، قیمت بالا و هزینه نگهداری بیشتر است.
با توجه به پیشرفت تکنولوژی، انتخاب مفصل مناسب باید با مشورت تخصصی انجام شود. متخصصان پروتز میتوانند با توجه به شرایط هر فرد، قطعات مناسب را انتخاب کنند و سوکتی را طراحی کنند که به فرد اجازه راهرفتن طبیعی و بدون مشکلات را بدهد.